Overstappen naar de concurrent

Zo makkelijk stap je over naar de grote concurrent

Wielrenner Tom Dumoulin stapt over van Team Sunweb naar concurrent Jumbo-Visma. En topman Lard Friese van NN Group naar Aegon. Overstappen naar de concurrent, hoe makkelijk is dat?

Of je kunt overstappen naar de concurrent, hangt van allerlei zaken af, vertellen juridisch experts. De Maastrichtse wielrenner Tom Dumoulin had bijvoorbeeld een contract tot eind 2021 bij Team Sunweb. Dit moest hij eerst laten ontbinden, voordat hij kon overstappen naar Jumbo-Visma.

Ook in de verzekeringswereld was er vorige week een opvallende overstap. Topman Lard Friese stapt over van NN Group naar grote concurrent Aegon. De VEB noemt de carrièrestap opmerkelijk, onder andere omdat Friese ‘op behoorlijk concurrentiegevoelige informatie zit’. “Die komt ineens in handen van de buurman terecht”, zegt Jasper Jansen van VEB.

Concurrentiebeding

Friese vertrok weliswaar per direct bij NN Group, maar mag pas op 1 maart 2020 aan de slag bij Aegon. Dat Friese pas in maart aan de slag kan, als de aandeelhouders ermee instemmen, komt omdat hij een concurrentiebeding had in zijn contract. Omdat hij overstapt naar de grote concurrent, geldt een afkoelperiode van zes maanden.

Ook Dumoulin kon niet zomaar van team wisselen. Volgens De Telegraaf moest de wielrenner een vaststellingsovereenkomst tekenen, voordat hij kon vertrekken. Dit is een speciale overeenkomst tussen werkgever en werknemer, waarin ze vastleggen dat de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden eindigt.

Wat daar in het geval van Dumoulin precies in staat, is niet bekend gemaakt. Advocaat Samantha Oey van advocatenkantoor Aantjes: “Meestal staat er ook in wanneer de overeenkomst stopt en onder welke voorwaarden. Soms moet er ook een vergoeding betaald worden door de werkgever of werknemer.”

Heel gewoon

Dit soort afspraken komt niet alleen voor bij ceo’s en topsporters. Veel werkgevers nemen een concurrentiebeding, relatiebeding, geheimhoudingsclausule of een combinatie van dit soort afspraken op in een arbeidsovereenkomst.

Bijna een vijfde van alle werknemers heeft een concurrentiebeding in zijn contract staan, blijkt uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid uit 2015. En bijna 19 procent weet niet dat zo’n bepaling in z’n contract is opgenomen.

Wat is een concurrentiebeding?

Een concurrentiebeding is een bepaling waar in staat dat een werknemer niet zomaar mag overstappen naar de concurrent. Werkgevers willen zo’n afspraak maken, omdat ze bijvoorbeeld bang zijn dat je bedrijfsgevoelige kennis overdraagt of klanten met je meelokt.

Maar zo’n concurrentiebeding houdt lang niet altijd stand in een rechtbank. Advocaat André van Oosten: “In principe geldt: afspraak is afspraak. Als in jouw contract staat dat je een jaar lang niet mag werken voor de concurrent, dan mag dat niet. Maar de afspraak moet wel redelijk zijn.”

Een werkgever moet aantonen dat zijn bedrijf lijdt onder jouw vertrek naar de concurrent, vertelt Van Oosten. “Neem je handel mee? Levert het financiële schade op? Daar kijkt een rechter naar.”

‘Vermijd een concurrentiebeding’

Volgens arbeidsjurist Mirian Horstink kun je een concurrentiebeding het best vermijden. Veel werknemers gaan zomaar akkoord met zo’n afspraak. Logisch, want als je net aan een nieuwe baan begint denk je al snel dat het wel zal meevallen met dat concurrentiebeding. Of je denkt dat het niet zover zal komen, want je bent toch dolblij met je nieuwe baan en je kunt het zo goed vinden met je kersverse werkgever.

Toch zijn er regelmatig rechtszaken over concurrentiebedingen. “Je krijgt te maken met een stressvolle periode, hoge boetes en je kunt vaak nog niet beginnen aan je nieuwe baan”, vertelt Van Oosten. “Bovendien moet je met een goed verhaal komen om zo’n beding van tafel te krijgen. Ik ken ook genoeg zaken waarbij de werknemer toch een boete moest betalen.”

Maak het klein

Wil jouw werkgever per se een concurrentiebeding afspreken? “Maak het dan zo klein mogelijk”, tipt Horstink. “Werkgevers maken het concurrentiebeding regelmatig te breed. Als je als oud-werknemer vijf jaar lang nergens anders in Nederland meer auto’s mag verkopen, is dat erg zwaar.”

Je kunt zo’n afspraak ‘kleiner maken’ door een specifiek gebied en periode af te spreken, bijvoorbeeld een straal van tien kilometer en een half jaar. Je kunt je werkgever ook vragen concurrenten bij naam te noemen. “Of maak er een relatiebeding van. Dat betekent dat je na het eindigen van je contract een bepaalde tijd niet werkt voor bij naam genoemde klanten van je werkgever.”

Redelijke boete

Vaak is er ook een boete in het arbeidscontract afgesproken bij de schending van het beding. Deze moet wel redelijk zijn, blijkt uit een recente uitspraak van de kantonrechter.

In deze zaak nam een bouwplaatsmedewerker van een asbestsaneringsbedrijf ontslag. Hij had een concurrentie- en relatiebeding van een jaar, waarin stond dat hij niet aan de slag mocht met werkzaamheden die ‘concurrerend zijn of kunnen zijn met die van de werkgever’.

De boete: 5000 euro per overtreding en 2500 euro voor elke dag dat de overtreding voortduurt.

In overtreding

Een maand nadat hij was vertrokken, ging de werknemer inderdaad aan de slag bij een directe concurrent. En dus kreeg hij een boete van zijn oude baas, maar daar was hij het niet mee eens.

De zaak kwam voor de kantonrechter. De rechter vond dat het concurrentiebeding stand hield. Er was geen sprake van slecht personeelsbeleid bij de ex-werkgever en de werknemer kon ook geen grote stap vooruit maken in zijn nieuwe baan. Bovendien wist de ex-werknemer veel over klanten van zijn oud-werkgever en daar profiteerde de nieuwe werkgever van, oordeelde de rechter.

Boete van 900.000 euro

Het duurde wel even voordat de zaak bij de rechtbank dient, om precies te zijn 355 dagen. En dat betekende dat de werknemer bijna 900.000 euro had moeten betalen.

Dat vond de rechter te gek voor een werknemer met een salaris van bijna 2100 euro bruto per maand. Bovendien leed de ex-werkgever geen schade door de schending van het beding. De kantonrechter matigde de boete daarom tot een bedrag van ongeveer twee maandsalarissen.

“Elke uitspraak is maatwerk”, zegt Van Oosten. “Zo sprak ik vanochtend nog een cliënt met een concurrentiebeding van 2 jaar. Dat vond de rechter te lang, dus dat is korter geworden. En soms gebeurt het ook dat juist de werkgever een vergoeding moet betalen aan de werknemer. Bijvoorbeeld als de werknemer door zo’n concurrentiebeding niet vooruit komt in zijn carrière.”

Geheimhouding

Nog een variant is geheimhoudingsplicht. Dat betekent dat jij tijdens of na het dienstverband geen vertrouwelijke informatie met anderen mag delen. Doe je dat wel, dan word je ontslagen en kun je zelfs door je werkgever aansprakelijk worden gesteld voor de schade.

“Vaak heb je zowel een geheimhoudings- als een concurrentiebeding”, vertelt Samantha Oey. “Over de inhoud van een concurrentiebeding valt vaak nog te discussiëren, maar een geheimhoudingsbeding houdt juist vaak stand in de rechtbank. Het wordt normaal gevonden dat je je daaraan houdt in het kader van goed werknemerschap.”

Dezelfde functie en klanten

Maar zulke geheimen bewaren kan best lastig worden als jij in dezelfde functie voor dezelfde soort klanten aan de slag gaat voor de concurrent. “Denk goed na voordat je overweegt om tegen de afspraken in naar de concurrent te gaan”, zegt Oey. “Of dat kan, is op voorhand niet altijd te zeggen. Dus laat je informeren over je rechtspositie.”

Het is niet altijd makkelijk, dus bedenk je vooraf vooral  heel goed hoeveel je er nou eigenlijk op vooruit gaat.

BRON: RTL Z | BEELD: ANP